Co do zasady zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Po tym okresie organ, chociaż niezaspokojony, nie ma już podstaw do egzekwowania zobowiązania podatkowego.
Ustawodawca przewidział jednak sytuacje, gdy podstawowy 5-letni termin zostaje przerwany (wskutek zastosowania środka egzekucyjnego) lub zawieszony (np. z dniem wszczęcia wobec podatnika postępowania karno-skarbowego, o czym podatnik został zawiadomiony).
Dyskusyjne jest natomiast to, czy podstawą zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych jest także art. 15zzr ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tzw. ustawy covidowej). Zgodnie z tym przepisem w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres. Mimo że przepis ten obowiązywał niecałe dwa miesiące (od 31 marca do 16 maja 2020 r.), to ma istotny wpływ na ustalenie terminu przedawnienia zobowiązania.
Powyższa regulacja nie odnosi się wprost do zobowiązań podatkowych, a wyłącznie do terminów „prawa administracyjnego”. Z tego względu mamy do czynienia z odmiennymi interpretacjami tego przepisu.
I tak przykładowo, Minister Finansów, w odpowiedzi na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wskazał, że przepis art. 15zzr ust. 1 ustawy covidowej nie dotyczy terminów określonych w przepisach prawa podatkowego. Zdaniem Ministra Finansów, biorąc pod uwagę odrębność i autonomię prawa podatkowego, przepisów prawa podatkowego nie należy utożsamiać z szeroko rozumianym prawem administracyjnym i oceniać przez pryzmat regulacji zawartej w art. 15zzr ust. 1 ustawy covidowej (stanowisko dostępne pod linkiem: https://rzecznikmsp.gov.pl/wp-content/uploads/2020/05/2020.05.06-WIP.455.2020.PCH_.pdf).
Odmienną wykładnię tego przepisu można zaobserwować w orzecznictwie sądów administracyjnych. I tak np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 15 października 2021 r., sygn.: I SA/Kr 1194/21 wskazał, że w toku celowościowej wykładni art. 15zzr ust. 1 pkt 3 ustawy o COVID-19, przyjąć należy szerokie rozumienie użytego w nim pojęcia „prawa administracyjnego” a więc i to, że przepis ten reguluje bieg terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych.
Aktualna linia orzecznicza jest krytykowana przez doktrynę i tę krytyczną ocenę należy podzielić. Celem art. 15zzr ustawy covidowej była ochrona obywateli przed negatywnymi skutkami uchybienia terminom w czasie pandemii SARS-CoV-2, w tym terminom o charakterze materialnym. Tymczasem zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych jest korzystne jedynie dla organów podatkowych – wydłuża okres, w którym organ może egzekwować zobowiązanie podatkowe. Zamiast ochrony podatnika, mamy do czynienia z zaostrzeniem wymogów w zakresie przedawnienia jego zobowiązania podatkowego. Stosowanie przepisu art. 15zzr ust. 1 pkt 3 ustawy covidowej do zobowiązań podatkowych jest więc sprzeczne z podstawową zasadą rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych na korzyść strony.
Wobec powyższego pozostaje z nadzieją czekać na ukształtowanie orzecznictwa w kierunku korzystnym dla podatnika.