Wygaśnięcie decyzji rozkładającej na raty zobowiązanie podatkowe

W jednym z poprzednich wpisów opisywaliśmy w jakich sytuacjach rozłożenie zaległości podatkowej na raty ma charakter pozorny: https://stanek-legal.pl/rozlozenie-zaleglosci-podatkowej-na-raty-jako-pozorna-ulga/. Tym razem chcielibyśmy przybliżyć kwestię wygaśnięcia decyzji ratalnej.

Zgodnie z art. 259 § 1a Ordynacji podatkowej decyzji ratalna wygasa z mocy prawa, jeśli podatnik nie dotrzyma terminu płatności trzech kolejnych rat.

Na gruncie tego przepisu powstało pytanie czy decyzja ta wygasa jedynie w stosunku do niezapłaconych rat, czy do wszystkich rat, w tym również tych, których podatnik nie ma jeszcze obowiązku zapłacić (tj. rat niewymagalnych). Orzecznictwo sądów administracyjnych nie daje jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie – w tym zakresie ukształtowały się bowiem dwa stanowiska.

I tak przykładowo WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z dnia 10 maja 2017 r. o sygn. I SA/Go 74/17 orzekł, że w przypadku niezapłacenia trzech kolejnych rat, decyzja ratalna wygasa jedynie w części dotyczącej rat, których termin płatności już minął. Natomiast w pozostałej części, obejmującej raty jeszcze niewymagalne decyzja ratalna pozostaje w mocy.

Odmienne stanowisko zostało wyrażone przez NSA w wyroku z dnia 12 grudnia 2018 r. o sygn. II FSK 2332/18. NSA podzielił tym samym argumenty WSA we Wrocławiu wynikające z wyroku z dnia 22 marca 2018 r., o sygn. I SA/Wr 16/18. Oba sądy w swoich orzeczeniach podkreślają konieczność literalnej wykładni stosowanego przepisu oraz uznania, że decyzja ratalna wygasa w całości w stosunku do niezapłaconych rat, bez względu na to, czy są one wymagalne czy też nie. Wygaśnięcie decyzji nie odnosi się natomiast do rat zapłaconych, ponieważ w tej części decyzja została już przez podatnika wykonana.