Planowo od 1 stycznia 2023 r. ma obowiązywać graniczny podatek węglowy (carbon border adjustment mechanism, określany skrótowo CBAM).
CBAM jest elementem pakietu zmian legislacyjnych Komisji Europejskiej dotyczących klimatu i energii, zwanych „Fit for 55” („Gotowi na 55%”), mających na celu osiągnięcie celu unijnej polityki klimatycznej w postaci ograniczenia emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r.
Graniczny podatek węglowy ma być nakładany na wybrane towary (tj. cement, energia elektryczna, nawozy, żelazo i stal, aluminium), importowane spoza obszaru celnego UE, a których wytwarzanie wiąże się z wysokimi emisjami CO2. Jego celem jest zapobieganie pomijaniu regulacji obowiązujących w UE, poprzez przywóz towarów z krajów trzecich, które nie stosują unijnych środków związanych z przeciwdziałaniem zmianom klimatu. Dzięki temu, ceny importowanych towarów powinny w większym stopniu odzwierciedlać wielkość emisji CO2, związaną z ich wyprodukowaniem.
Wprowadzenie CBAM będzie rodzić po stronie importera obowiązek złożenia wniosku o zezwolenie na import towarów, wymagającego przedstawienia szeregu informacji i dokumentów. Wniosek wymaga m.in. zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach, ale też oświadczenia, że importer nie dopuścił się „żadnych poważnych naruszeń ani nie dopuszczał się powtarzających się naruszeń przepisów prawa celnego, przepisów podatkowych i przepisów dotyczących nadużyć na rynku”. Regulacja w tak ogólnym i niedookreślonym brzmieniu pozostawia więc pole do rygorystycznej oceny działalności zgłaszających i ograniczenia importu towarów.
Wejście w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 łączy się zatem z szeregiem wyzwań także dla środowiska eksperckiego. Dlatego z przyjemnością informujemy, że Dr Remigiusz Stanek, Partner Zarządzający w Kancelarii STANEK Legal, został członkiem Zespołu zadaniowego Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu ds. Carbon Border Tax.