Nierzadko organy podatkowe prowadzą postępowanie podatkowe pod z góry przyjęta przez siebie tezę. W takiej sytuacji warto składać wnioski dowodowe np. z dokumentów czy przesłuchań świadków. Zgodnie z art. 188 Ordynacji podatkowej wniosek podatnika o przeprowadzanie dowodu, fiskus uwzględnia jeśli jego przedmiotem są okoliczności istotne dla rozpatrywanej sprawy, a które nie zostały wystarczająco udowodnione.
Organy podatkowe często oddalają wnioski dowodowe podatnika, twierdząc, że okoliczności są już wystarczająco stwierdzone innymi dowodami. Mają jednak na uwadze dowody, które są niekorzystne dla strony. Dokonują tym błędnej interpretacji przepisów (ww. art. 188 op).
W orzecznictwie sądów administracyjnych wielokrotnie wskazywano, że zawarte w art. 188 Ordynacji podatkowej sformułowanie „chyba, że okoliczności te stwierdzone są wystarczająco innymi dowodem” odnosi się do sytuacji, gdy żądanie dotyczy tezy dowodowej już stwierdzonej na korzyść strony. Jeżeli więc strona zgłasza dowody na tezy przeciwne, to dowód taki powinien zostać przeprowadzony (por. wyroki NSA: z 23 kwietnia 2013 r., sygn. akt I GSK 151/12; z 20 listopada 2013 r., sygn. akt I FSK 1074/13; 3 sierpnia 2018 r., sygn. akt II FSK 2197/16; z 5 września 2018 r., sygn. akt I FSK 1326/16; z 24 września 2018 r., sygn. akt I FSK 1794/16).
Interpretacja ww. przepisu w orzecznictwie sądów administracyjnych dokonywana jest w kontekście obowiązku przestrzegania przez organy podatkowe w kontaktach z podatkiem zasady praworządności, obiektywizmu i bezstronności.
Sądy administracyjne wskazują, że obowiązek organu podatkowego do wyczerpującego ustalenia stanu faktycznego rozstrzyganej sprawy przejawia się tym, iż nie może dowolnie wybierać dowodów, które są podstawą ustaleń faktycznych, poprzez ignorowanie inicjatywy dowodowej strony, w oparciu o wadliwe rozumienie art. 188 op, gdyż oznaczałoby to, że prowadzi postępowanie pod z góry założoną tezę, co przeczyłoby wszelkim zasadom rzetelnego postępowania podatkowego, określonym w op(por. wyrok NSA z dnia 24 listopada 2021 r., o sygn. akt I FSK 159/18).