Możliwość ustanowienia wynagrodzenia okresowego przy służebności przesyłu

O ile zazwyczaj na rzecz właściciela nieruchomości obciążonej służebnością ustanawia się wynagrodzenie jednorazowe, to nie ma przeszkód aby przyznać mu wynagrodzenie okresowe (tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z 18 kwietnia 2012 r., sygn. V CSK 190/11). Będzie to miało miejsce w szczególności, gdy korzystanie z nieruchomości przez właściciela zostanie ograniczone w sposób znaczący.

Zasadniczą różnicą między jednorazowym a periodycznym wynagrodzeniem jest sposób zapłaty. Oznacza to, że ogólne dyrektywy dotyczące ustalania wysokości wynagrodzenia pozostają w obu przypadkach tożsame co oznacza, że każdorazowo należy uwzględniać wszystkie wpływające na wynagrodzenie czynniki oraz konsekwencje trwałego obciążenia nieruchomości (tak np. Sąd Okręgowy w Łodzi w postanowieniu z 26 kwietnia 2018 r., sygn. III Ca 1593/17).  

Jednocześnie jednak orzecznictwo wyklucza możliwość jednoczesnego zasądzenia zarówno wynagrodzenia jednorazowego w zamian za samo ustanowienie służebności oraz dodatkowego wynagrodzenia właściwego (rocznego) ustanawianego jako należność za trwanie służebności (tak np. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 20 września 2012 r., sygn. IV CSK 56/12).

Tym samym, zarówno w umowie o ustanowieniu służebności, jak i we wniosku o jej ustanowienie składanym do sądu, strony mogą skonstruować żądanie przyznania okresowego lub jednorazowego wynagrodzenia, w zależności od charakteru ustanawianej służebności i jej wpływu na nieruchomość służebnością obciążaną.