Dowody z zeznań świadków jako przesłanka wznowienia postępowania podatkowego

Wznowienia postępowania podatkowego można żądać tylko w określonych przypadkach określonych w Ordynacji podatkowej. Pisaliśmy o tym szerzej we wpisie dotyczącym wznowienia jako instrumentu w sporze z organami podatkowymi https://stanek-legal.pl/wznowienie-postepowania-podatkowego-jako-instrument-w-sporze-z-organem-podatkowym/.

Wznowienie pozwala na weryfikowanie decyzji, które są ostateczne i od których nie można się już odwołać w „normalnym” trybie. Jedną z przesłanek pozwalających na wznowienie postępowania jest okoliczność wyjścia na jaw istotnych dla sprawy nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów istniejących w dniu wydania decyzji, których jednakże organ nie znał w dacie rozstrzygania sprawy.

Zeznania świadka złożone po dniu wydania decyzji podatkowej

Mimo, że zeznania świadka złożone już po wydaniu pierwotnej decyzji mogą stanowić przesłankę wznowieniową prowadzącą do uchylenia decyzji wydanej w postępowaniu podatkowym, organy podatkowe niejednokrotne odmawiają uchylenia pierwotnej decyzji zasłaniając się tym, że skoro dowód z zeznań świadka został przeprowadzony już po wydaniu decyzji (nie istniał w tym dniu), to nie stanowi przesłanki wznowieniowej. Taka praktyka jest błędna albowiem przepis wskazuje, że podstawą wznowienia postępowania podatkowego mogą być nie tylko nowe dowody (istniejące w dniu wydania decyzji podatkowej a nieznane wtedy organowi) ale również nowe okoliczności (np. te wynikające z zeznań), które jednakże zostały ujawnione dopiero następczo. To, że zeznania świadka złożone po dacie wydania decyzji ostatecznej mogą skutkować wznowieniem postępowania, potwierdza m. in. wyrok WSA w Opolu z dnia 13 grudnia 2019 r., sygn. I SA/Op 332/19: „Dowody z zeznań świadków, choć wytworzone po dacie wydania w tej sprawie decyzji ostatecznej, odnoszą się do istotnych okoliczności istniejących przed tą datą i nieznanych organowi I instancji, zatem również stanowią przesłankę do wznowienia postępowania na podstawie art. 240 § 1 pkt 5 op”.

Nowy dowód w sprawie a nowe okoliczności

Błędna jest więc praktyka polegająca na tym, że odmawia się uchylenia decyzji podatkowej w wyniku wznowienia uzasadniając to tym, że nowe zeznania świadka nie stanowią podstawy wznowieniowej albowiem np. dowód z zeznań konkretnego świadka został już przeprowadzony podczas postępowania podatkowego zasadniczego. Nowe zeznania tego samego świadka mogą zawierać informacje stanowiące nowe okoliczności sprawy. O ile więc dowodem w sprawie jest dopiero oświadczenie wiedzy świadka czyli zeznanie utrwalone w formie protokołu, co potwierdza wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 czerwca 2020 r., sygn. III SA/Wa 1927/19, który jasno wskazuje, że zeznania świadka nie istnieją przed przeprowadzeniem dowodu więc takie zeznania późniejsze, które pojawiają się po dacie decyzji nie spełniają dyspozycji z art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej: „Zeznanie świadka nie istnieje przed przeprowadzeniem tego dowodu. Wprawdzie osoba, która potem będzie świadkiem posiada określoną wiedzę o faktach od momentu ich spostrzeżenia i zapamiętania, jednakże to nie osoba świadka i nie jej wiedza o faktach są dowodem, ale dopiero oświadczenie wiedzy świadka – zeznanie.”  To jednak zeznania te powinny każdorazowo podlegać ocenie pod kątem nowych okoliczności faktycznych.